Kinh nghiệm nuôi hươu lấy nhung

Trong chăn nuôi nói chung để có năng suất cao, ngoài yếu tố quyết định là giống thì vấn đề chăm sóc nuôi dưỡng tác động không kém đến khả năng sản xuất đó là năng suất, chất lượng nhung huou, khả năng sinh sản. Chính vì thế chăm sóc nuôi dưỡng là công việc quan trọng, có ý nghĩa đến sự thành công trong chăn nuôi hươu. Qua nhiều năm kinh nhiệm về chăn nuôi hươu và một thời gian theo dõi nghiên cứu chúng tôi đã hoàn thiện quy trình kỹ thuật về chăn nuôi hươu. Đây là những vấn đề quan trọng nhất trong việc nuôi hươu nếu làm tốt theo các bước trong quy trình này, chắc chắn chúng ta sẽ thu được những kết quả tốt.

Các hình thức nuôi hươu lấy nhung:

Nuôi nhốt:
- Là nuôi nhốt hoàn toàn trong chuồng, có đặc điểm dễ chăm sóc nuôi dưỡng, nhưng không thoả mãn tập tính, sinh lý vật nuôi. Vì thế chúng ta nuôi nhốt nhưng phải có sân chơi.
Nuôi bán tự nhiên:
- Là hình thức nuôi vừa có chuồng nuôi vừa có đồng cỏ chăn thả, hình thức này môi trường sinh thái của con vật được mở rộng hơn, phù hợp mọi hoạt động sống hoang giả của nó, hình thức này cũng rất phù hợp cho điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng.
Nuôi tự nhiên:
- Không có chuồng trại mà chỉ khoanh vùng nuôi với diện tích lớn hình thức này khó quản lý chăm sóc nuôi dưỡng.

Chuẩn bị chuồng trại.

Việc xây dựng chuồng trại phải đạt được các mục đích sau đây:
- Phù hợp với các đặc tính sinh lý của hươu.
- Có độ bền vững, chắc chắn không cho hươu thoát ra ngoài và đi mất.
- Phải tiết kiệm nguyên vật liệu, vật liệu làm chuồng không ảnh hưởng tới sức khoẻ của hươu.
Vị trí xây chuồng:
- Phải cách nhà một khoảng hợp lý tránh ô nhiểm và tiếng động, mùi vị ô nhiểm, phải là nơi cao ráo nhưng phải là vị trí mà mùa đông thì ấm áp mùa hè thoáng mát.
Hướng chuồng:
- Tốt nhất là xây dựng chuồng hướng nam hoặc đông nam để điều hoà được tiểu khí hậu của chuồng nuôi.
Nền chuồng:
- Phải có độ dốc từ 1 – 2o và phải cao hơn vùng đất xung quanh 10 –15cm nền chồng có thể làm bằng xi măng láng nhám hoặc bằng đất nện chặt đều được.
Diện tích chuồng:
- Hươu đực phải đạt mỗi con trên 6m2 trở lên. Hươu cái có thể lớn hơn một chút để có thể giao phối ngay trong chuồng. Nhưng hiện nay thường làm chồng hai ngăn để tiện vệ sinh và phối giống. Chuồng hai ngăn này thường rộng khoảng là 12m2 trở lên.

Kinh nghiệm nuôi hươu lấy nhung - chuồng nuôi hươu

Chọn giống hươu:

Chọn hươu đực giống:

          - Con khoẻ mạnh, lông mượt, vầng trán to, thân hình vạm vỡ, bốn chân chắc chắn đều đặn.

          Chọn những con đực sinh ra từ những con bố mẹ tốt, nên chọn con lứa thứ 2 đến thứ 7, con bố có đặc điểm tốt đã có khả năng cho nhung từ 1 - 1,5 kg/năm trở lên.

Chọn hươu cái giống:

          - Chọn con được sinh ra từ con mẹ đẻ ổn định hàng năm, nuôi con khoẻ không bị bệnh truyền nhiễm.

          - Chọn hươu được sinh ra từ lứa thứ 2 đến thứ 7, không nên lấy các lứa sau.

          - Hươu con khoẻ mạnh, lông mượt, cổ dài, đầu thanh, mông nở, các bộ phận sinh dục nổi rõ.

Thức ăn:

          Đối với hươu sao nguồn thức ăn rất dồi dào, hơn nữa đây là loại động vật đã được thuần dưỡng từ lâu nên nhiều loài thức ăn hươu có thể ăn được, như các loại lá cây: lá cây sung, mít, giới, khoai lang, dây lạc, ngô, các loại cỏ.... và nhiều loại củ quả: củ khoai, quả chuối....Nhưng phải chú ý là các thức ăn này cần được thu hái sạch sẽ, tránh nhiễm thuốc bảo vệ thực vật, không nên cho hươu ăn lá cây bị ướt dễ đau bụng.

          Ngày nay,  nông dân biết chăn nuôi theo hướng thâm canh nên đã trồng cỏ để cho hươu như: cỏ voi, cỏ ghinê, cỏ sữa... như: Ông Đoàn Đặng xóm 9 xã Sơn Thuỷ - huyện Hương Sơn nuôi 9 con, ông Đào Dũng xóm 4 xã Sơn Bằng - Hương Sơn nuôi 8 con, đã trồng 4 sào cỏ đủ cho hươu ăn quanh năm, các loại thức ăn khác như thức ăn tinh chỉ bổ sung vào mùa sinh sản, cắt lộc, nên đã  tiết kiệm được  rất nhiều chi phí  và nhân công lao động,  nâng cao hiệu quả kinh tế.

Phòng bệnh cho hươu sao:

          Hươu sao là loại động vật  tuy rất dễ nuôi trong nông hộ, song nó là loại thường hay gặp phải một số bệnh nguy hiểm dẫn đến giảm hiệu quả sinh con, chất lượng nhung thậm chí có thể chết, cần đề phòng cẩn thận, một số thường gặp sau:

Bệnh tụ huyết trùng:

          - Triệu chứng:  Hươu sốt cao, mắt đỏ ngầu , nước mắt, nước mũi chảy ra, thở gấp, mũi khô và chướng bụng.

          - Điều trị: Trong trường hợp bụng chướng to cần dùng kim thông hơi từ dạ cỏ ra ngoài, sau đó dùng các loại thuốc sau để điều trị:

+ Dùng thuốc: Peniciline + Streptomicine + trợ sức: B.complex, B­­­1, ADE, Cafein (nên mời Bác sỹ thú y điều trị)

          +  Bằng thuốc nam : Thuốc nam để Hươu nhanh phục hồi sức khoẻ:

          - Dùng lá mơ, diếp cá, cỏ mực giã nhỏ vắt lấy nước khoảng 0,5 lít, 50 - 70g đường glucoza, 2 -4 gói sâm dạng hoà tan,  3 - 5 gói men tiêu hoá, 15-20 gam Sunfatmagiêc (MgSO4) trộn vào đổ vào chai cho hươu uống.Tác dụng làm cho cơ thể mua phục hồi vì trong thời gian hươu bị bệnh lười thức ăn  hơn những ngày thường. ( Bài thuốc tây+ nam kết hợp nên sử dụng trong 3-4 ngày mỗi ngày 2-3 lần)

Tác dụng làm giảm nhiệt cho cơ thể đồng thời bổ sung thêm năng lượng, sau đó dùng kháng sinh để điều trị.

Bệnh ký sinh trùng đường máu:

Bệnh thường gặp ở tất cả lứa tuổi.

          - Triệu chứng: ở cả 3 thể: quá cấp tính, cấp mãn tính và mãn tính, nhưng thường gặp thể cấp tính và mãn tính.

          - Điều trị:  Dùng thuốc đặc hiệu để trị bệnh Tripamidium, Azidin, Naganin, tuỳ thuộc vào thể trạng từng con và triệu chứng từng con mà chỉ định thuốc và liều lượng cụ thể. Trong thời gian bị bệnh thì chế độ chăm sóc nuôi dưỡng phải tốt hơn đồng thời dùng thêm bài thuốc nam trong 3 -5 ngày.

Bệnh sán lá gan: Khi phong trào chăn nuôi hươu phát triển dẫn đến tình trạng thiếu thức ăn cho hươu, nên  nông dân đã thường tận dụng thu hái các loại cỏ, nhất là cây cỏ nước, nguồn thức ăn này  thường là nguyên nhân dẫn đến hươu bị nhiễm bệnh giun sán.

          - Triệu chứng : Hươu vẫn ăn uống bình thường bụng phình to, lông xơ xác, gầy mòn và chết.

          - Điều trị : Thường dùng loại tẩy giun sán : Fasciolid, Dextin B (theo hướng dẫn của Bác sỹ thú y).

Bệnh ở hươu con:

Bệnh thường gặp là bệnh viêm phổi:

a/ Nguyên nhân: Hươu con sinh ra gặp điều kiện bất lợi về thời tiết: nắng nóng, gió lạnh lùa vào chuồng. Do xông khói nhiều dẫn đến chuồng thiếu O xy, do vi khuẩn đường hô hấp.

          - Triệu chứng: Thở mạnh ép cả hai cơ bụng, đứng dạng hai chân để thở.

 Khô mũi, chảy nước mắt, nước mũi. Hươu bỏ bú, lười ăn

          - Điều trị :

+ Tiêm trợ sức: -Vitamin các loại

     - Kanamycin

     - Steptomycin

     - Penicylin.

+ Theo kiến nghị của người nông dân nên dùng bài thuốc nam cho hươu con từ 1-30 ngày tuổi. Thuốc nam: Lá mơ, lá diếp cá, cây cỏ mực giã nhỏ vắt lấy 30 - 50 ml, trộn thêm đường glucoza + sâm gói + men tiêu hoá, có thể dùng thêm sữa tươi Vinamilk (loại nguyên kem) Ngoài ra có thể  cho uống 8 - 10 lần/ngày (cả ngày và đêm) trộn với thuốc nam trên khoảng 10 - 20ml.

          Sau mỗi lần cho hươu con ăn thì đồng thời phải vệ sinh cho nó bằng cách vuốt nhẹ vào hậu môn và bộ phận sinh dục để hươu con phóng uế ra ngoài sau đó dùng tay ấn đẩy sạch.

          - Chuồng trại:  Hươu sao rất nhút nhát, thính giác và thị giác rất tốt, thích sinh hoạt bầy đàn thể hiện tính hoang dã. Vậy, trong chăn nuôi thường nên nuôi có từ 2 con trở lên. Thích yên tỉnh, kín đáo, tránh ồn ào, để nghỉ ngơi. Có thể nuôi hươu theo trang trại có chuồng kiên cố và có vườn cây để hươu vận động, nghỉ ngơi dưới tán cây.

          Nên xây dựng chuồng kiên cố, nơi thoáng mát, nhưng không gần nơi đông người qua lại tránh gây hoảng hốt bỏ chạy khi có tiếng động.

         

          Quy mô mỗi gia đình nên nuôi khoảng 10 con để hợp lý trong chăm sóc và nuôi dưỡng, đồng thời đạt hiệu quả kinh tế cao.

Nuôi hươu đực lấy nhung

Hiệu quả kinh tế tính ở mức trung bình 8 con/hộ để tham khả

          Thông thường nhân dân nuôi hươu theo từng cặp đực và cái để có thu nhập ổn định từ nhung hay từ con giống. Qua tìm hiểu chúng tôi tính toán hiệu quả kinh tế để tham khảo như sau với mức nuôi trung bình 8 con (4 đực + 4 cái):

          - Bán con giống 4 con x 5.000.000 đ = 20.000.000 đ

          - Bán nhung: 4 cặp x 1 kg/ cặp x 3.500.000 đ  = 14.000.000 đ

          Như vậy mỗi năm gia đình có thể thu hoạch được  34 triệu đồng , trong khi đó chi phí chăn nuôi thấp chủ yếu là công nhàn rỗi và các thức ăn tận thu từ sản xuất nông nghiệp .

Quốc Triển và Trường Sơn -Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh, Viện Chăn nuôi, 6/2013

Chăm sóc hươu đực giống và lấy nhung

Hươu đực dùng phối giống (gọi là hươu đực giống) và lấy nhung cần có chế độ chăm sóc đặc biệt, khẩu phần thức ăn không chỉ đáp ứng cho hươu sinh trưởng phát triển bình thường nhằm thu hoạch nhung, mà còn để hoàn bù và tái tạo khả năng phối giống cho hươu đực.

Chế độ dinh dưỡng

Hươu đực giống cần cho ăn theo đúng khẩu phần thức ăn đã chỉ định, trong đó các thành phần chất đạm, chất khoáng, vitamin A, D, E là hết sức chú ý. Cụ thể thành phần và lượng thức ăn hàng ngày cho hươu đực giống như sau: 15- 20kg thức ăn xanh, 0,5kg thức ăn tinh, 0,5kg thức ăn giàu đạm, 10g premix khoáng, 10g premix vitamin và 10- 15g muối ăn. Trong mùa phối giống, mỗi tuần cho ăn thêm 2- 3 quả trứng gà (không dùng trứng vịt); sau mỗi lần phối giống cho ăn thêm 3- 5 quả trứng gà.

Chăm sóc hươu đực phối giống

Tuổi phối giống tốt của hươu đực là 5- 9 tuổi. Ngoại hình con đực giống tốt là có hai tinh hoàn to và đều, gốc sừng to mập, đường kính sừng chỗ lớn nhất đạt 3cm, khoẻ mạnh, không bệnh tật.

Mỗi hươu đực giống chỉ cho phối giống 8- 10 hươu cái trong một năm. Thời gian phối giống (mùa phối giống) trong năm của hươu từ 15 - 4 đến 15 - 9. Sau mỗi lần giao phối, cho hươu đực nghỉ ít nhất 10 ngày để có điều kiện hồi phục sức khoẻ.

Mùa không phối giống, mùa hè cần tắm chải sạch sẽ cho hươu, chuồng trại thoáng mát; mùa đông che chắn gió giữ ấm chuồng cho hươu, làm độn chuồng cho hươu nằm. Diện tích phù hợp cho hươu đực giống 8- 10m2/con.

Kỹ thuật phối giống

Do hươu đực giống và hươu cái được nuôi tại các hộ dân xa nhau, hươu đực và cái lạ nhau, khi phối giống đôi khi cũng gặp những trục trặc đáng tiếc. Theo kinh nghiệm các hộ nuôi hươu sinh sản cho biết, hươu cái cứ khoảng 20 ngày động dục một lần, thời gian động dục kéo dài từ 1- 3 ngày, vì vậy xác định thời điểm động dục của hươu cái không khó khăn. Trước động dục khoảng 10 ngày, tiến hành mang hươu cái cần phối giống thả vào chuồng bên cạnh chuồng hươu đực giống. Chăm sóc cả hai con cho đến ngày hươu cái động đực và đạt đỉnh điểm hưng phấn (chính là thời điểm rụng trứng), mở cửa chuồng, hươu đực sẽ sang chuồng hươu cái giao phối. Việc làm này mang lại tỷ lệ thụ thai rất cao. Sau khi giao phối, cần bồi dưỡng chu đáo hươu đực giống.

Sau khi giao phối, nếu con cái đi tiểu ra nước vàng hoặc trắng đục, nằm rặn, con đực bỏ đi nơi khác (đã thoả mãn), chắc chắn hươu cái sẽ thụ thai, song nếu con đực và cái đánh lộn nhau thì tỷ lệ thụ thai sẽ rất thấp, cần nhanh chóng nhốt riêng.

Kỹ thuật cắt nhung hươu đực

Nuôi hươu đực không chỉ để phối giống mà còn để lấy nhung. Cần cắt nhung đúng kỹ thuật thì hươu mới mau chóng hồi phục để phối giống. Để cắt nhung đảm bảo, trước hết cần thực hiện vết cắt ở vị trí cách chân đế nhung 1cm, dụng cụ cắt phải thật sắc, thao tác cắt nhanh, dứt khoát, khi gần đứt cắt hơi chậm lại một chút để tránh làm xước nhung, sau đó tiến hành cầm máu nhanh cho chân đế nhung. Có hai bài thuốc rất tốt để cầm máu chân đế nhung sau khi cắt.

Bài 1: Mực Tàu (mực Trung Quốc), than củi nghiền mịn, nước đun sôi để nguội, pha thành dung dịch sền sệt. Sau khi cắt nhung xong đắp vào ngay vết cắt, sau đó bọc gạc sạch, dùng tay nắm yên lấy vết đắp trong 3- 5 phút là máu cầm. Đắp xong bên này tiến hành cắt bên kia.

Bài 2: Than lá chuối khô sạch bóp mịn, trộn với dầu lạc thành dạng sền sệt đắp vào vết cắt, sau đó nắm lấy đế sừng 3- 5 phút, vết cắt cũng nhanh chóng cầm máu.

Khi vết cắt thực sự cầm máu, dùng gạc băng và buộc vết cắt lại bằng dây vải sạch. Sau khi cắt nhung hươu, các hoạt động xung quanh chuồng hươu phải nhẹ nhàng, tuyệt đối không để người lạ đi vào chuồng hươu làm hươu hoảng sợ húc lung tung, đập vỡ vết thương ảnh hưởng đến vết cắt và gây khó khăn cho việc làm lành vết cắt, ảnh hưởng xấu đến độ lớn của nhung hươu sau này.

Tác dụng của nhung hươu

Nhung hươu từ ngàn xưa đã được Đông y sử dụng như một vị thuốc quý, một trong tứ thượng dược “sâm, nhung, quế, phụ”. Nhung hươu cũng được y học phương Tây sử dụng trong bào chế thuốc và y học hiện đại vẫn tiếp tục nghiên cứu những công dụng mới của lộc nhung.

Nhung hươu nai thường được sử dụng trong các trường hợp sau:
-  Trẻ em suy dinh dưỡng, chậm lớn, chậm phát triển về trí tuệ và thể lực.
- Đàn ông thiếu tinh trùng, bất lực về sinh lý, hoạt tinh, mệt mỏi, váng đầu, ù tai, hoa mắt, lạnh tứ chi.
- Đàn bà hiếm muộn do lạnh tử cung, thận suy, đau lưng, hồi hộp do tâm nhược, tiểu tiện khó; bạch đới, xuất huyết tử cung.
- Giúp người già tăng cường đề kháng, ích huyết, hỗ trợ xương khớp, tăng cường sinh lực

Nhung được chia làm 3 phần: Phần ngọn dùng cho trẻ em; phần giữa dùng cho người suy kiệt; phần dưới dành cho người cao tuổi. Liều khởi đầu thấp, sau tăng từ từ. Việc dùng liều cao ngay từ đầu sẽ làm tổn hại âm khí.

Tác dụng của nhung hươu tươi

Theo Đông y:

Nhung hươu được coi là vị thuốc bổ dùng trong các trường hợp cơ thể suy nhược, thần kinh suy nhược, lao động chân tay và trí não quá tải…

Cũng theo Đông Y, nhung hươu nai vị ngọt, tính ấm, vào 4 kinh: can, thận, tâm, tâm bào. Có tác dụng ôn thận, tráng dương, bổ tinh khí, bổ máu, làm mạnh gân xương, làm chậm quá trình lão hoá, kéo dài tuổi xuân….

Theo Tây Y:

- Tăng cường chức năng tình dục cho cả nam và nữ.

- Là nguồn dinh dưỡng tự nhiên bổ sung tuyệt vời cho những người gầy yếu, cơ thể suy nhược, người mới ốm dậy.

- Tăng cường sinh lực, làm chậm quá trình lão hóa cho mọi người.

- Cải thiện chức năng hệ thống miễn dịch, giúp vết thương chóng lành, tái tạo phần sụn khớp.

- Cải thiện hiệu suất và tăng cường sức mạnh trong các hoạt động thể thao, làm giảm stress do làm việc trí não quá tải.

- Bổ sung các khoáng chất, các nguyên tố vi lượng thiết yếu cho cơ thể.

- Xúc tiến sự sinh trưởng, thúc đẩy quá trình tái sinh của tổ chức, tăng hồng cầu và tiểu cầu, tăng nhu động ruột và dạ dày, lợi tiểu, bổ tim, …

Các bài thuốc có nhung hươu:

Chữa liệt dương, xuất tinh sớm, tiểu lắt nhắt, thai khó đậu, tứ chi lạnh, thắt lưng đau, gối mỏi: Nhung hươu 40 g (thái mỏng, giã nát), hoài sơn 40 g (giã nát). Cho vào túi vải, ngâm với 1 lít rượu trong 7 ngày, uống 10-20 ml/ngày. Khi hết rượu lấy bã tán mịn, vò viên uống.

Chữa tinh huyết khô kiệt, tai điếc, miệng khát, đau lưng, tiểu như nước vo gạo: Nhung hươu 40 g, đương qui 40 g, cả 2 sao khô, tán bột. Lấy thịt ô mai nấu thành cao trộn với bột trên, vo viên bằng hạt bắp, người lớn uống 50 viên/ngày, chia thành 2-3 lần, uống với nước cơm còn ấm.

Chữa trẻ em chậm lớn, còi xương, suy dinh dưỡng: Bột nhung 0,5 g x 2 lần/ngày.

Giúp kéo dài tuổi thọ (dùng thường xuyên và đúng chỉ định): Bột nhung 0,3-1 g x 2-3 lần/ngày.

Để nhận biết nhung thật, sơ bộ có thể xem chỗ mặt cắt. Mặt cắt nhung thật sạch, trắng, có lỗ nhỏ như tổ ong, rìa ngoài không có chất xương, mùi tanh, vị mặn.

Lưu ý:

Nhung hươu nai tuy bổ nhưng không phải ai cũng dùng được. Những người không được dùng là: người gầy, trong mình nóng, thiếu máu hay mất máu nhưng nhiệt độ cơ thể cao hơn bình thường, viêm phế quản, khạc đờm vàng, sốt, bệnh truyền nhiễm.

Nuôi dưỡng nai cái thời kỳ sinh sản

Nghề nuôi nai ngày càng phát triển và phổ biển trên nhiều vùng trong cả nước. Nuôi nai cũng được chia làm nhiều giai đoạn khác nhau từ thời kỳ nai con đến lúc nai trưởng thành và sinh sản đối với nai cái, cho nhung đối với nai đực. Hôm nay trại hươu Xứ Nghệ chia sẻ với bạn đọc cách chăm sóc nai cái thời kỳ phối giống và sinh sản.

 Chăm sóc quản lý nai cái thời kỳ phối giống.

Giai đoạn này bào thai phát triển mạnh, nhu cầu đòi hỏi các chất dinh dưỡng cao. Vào tháng cuối trọng lượng bào thai lớn lên rất nhanh cần cho ăn các chất có hàm lượng dinh dưỡng cao, những tuần cuối sau khi sinh cần cho ăn các loại lá cây có tác dụng lợi sữa, nhu sung, vả, mít, đu dủ, các loại hạt nảy mầm.

Khẩu phần dành cho nai chửa kỳ 1 và chửa kỳ 2 như sau:

Nai chửa kỳ 1: (thai < 5 tháng)
- Thức ăn xanh: 18 kg.
- Thức ăn tinh: 0.8 kg.
- Thức ăn củ quả: 1.5kg.
- Thức ăn bổ sung (Premix khoáng, Premix Vitamin, muối ăn) 25-30g.
- Nước uống: 10 lít nước.

Nai chửa kỳ 2: (thai >5 tháng) 
- Thức ăn xanh: 15 kg.
- Thức ăn tinh: 0.5 kg.
- Thức ăn giàu đạm: 0.3-0.5kg
- Thức ăn củ quả: 2kg.
- Thức ăn bổ sung( Premix khoáng, Premix Vitamin, muối ăn) 30 – 35g.
- Nước uống:12 lít nước.

Giai đoạn này cần chú ý các yếu tố gây nên sẩy thai như thức ăn bị thiu, mốc, thức ăn có chứa độc tố, yếu tố vận động bị trượt ngã sẽ gây sẩy thai tiếng ồn, người lạ vào chuồng, hơi lạ làm cho nai hoảng sợ chạy nhảy tác động đến thai.
Trong trường hợp sẩy thai không rõ nguyên nhân thì cần phải cách ly, và xữ lý chất thải chuông trại một cách chu đáo đề phòng bệnh xẩy thai truyền nhiểm do Bruccella gây ra.

Công tác chuẩn bị cho nai đẻ

Căn cứ vào ngày phối để biết được thời điểm nào thì nai đẻ mà chuẩn bị trước, trước khi đẻ ba ngày ta cần rải một lớp rơm rạ hay cỏ khô ở một góc chuồng, chuồng trại phải sạch sẽ.
Chồng phải ấm và phải thoáng và yên tỉnh, trong những ngày này phải có người thường xuyên trực, theo dõi một cách chu đáo, khi cần thiết thì mới can thiệp, bình thường sau khi đẻ xong nai mẹ cắn rốn cho nai con và liếm khô nai con. Sau 1 giờ 30 phút đến 2 giờ thấy nhau không ra ta có thể tiêm Oxytoxin và thuốc trợ sức ADE, Cafein… tăng khả năng co bóp của tử cung để đẩy nhau ra ngoài. Nếu không được thì can thiệp bằng cách bóc nhau bằng tay bằng đường tử cung việc làm này thường phải là những người có chuyên môn thực hiện. Sau đó thụt rữa tử cung bằng thuốc tím 1% đề phòng sót nhau.

4. Nuôi dưỡng chăm sóc nai mẹ tiết sữa nuôi con.

Sau khi đẻ xong ngày thứ nhất ta cho nai mẹ ăn cháo có pha muối và các loại thức ăn lợi sữa như sung, vả mít, đu đủ xanh…

Từ ngày thứ 3 trở thì cho nai mẹ ăn khẩu phần sau:
- Thức ăn xanh: 18kg.
- Thức ăn tinh: 0.5 kg.
- Thức ăn giàu đạm: 0.5kg
- Thức ăn củ quả: 2kg.
- Thức ăn bổ sung(Premix khoáng, Premix Vitamin, muối ăn) 30 – 35g.
- Nước uống: 12 lít nước.
Nuôi dưỡng chăm sóc nai con sơ sinh đến tập ăn cai sữa.

Nai con sơ sinh rất nhạy cảm với bệnh tật, do đó chuồng trại cần tránh gió lùa ẩm ướt, trong chuồng phải có một góc sạch sẽ khô ráo.
Sau khi đẻ ra, chậm nhất sau 2giờ phải cho nai con bú sữa đầu, sữa đầu có tác dụng to lớn trong việc hoàn thiện dần chức năng bộ máy cơ thể, và hoàn thiện hệ thống miển dịch trong thời gian đầu để chống đỡ với các bệnh tật thông thường. Cần phải chăm sóc nuôi dưỡng nai mẹ đúng khẩu phần để nai mẹ tiết sữa đủ nuôi nai con, cho nai con bú một cách tự do.

Sau 10 – 12 ngày nai con có thể tập cho ăn lá cỏ non, người chăn nuôi cần lợi dụng ưu thế này để tập ăn cho nai con càng sớm càng tốt, tập ăn mỗi ngày khối lượng tăng dần. Nếu có sân chơi thì hàng ngày cho nai mẹ và nai con vận động 2lần/ngày mỗi lần khoảng 30 phút, lúc 8 – 9giờ sáng và 4 – 5 giờ chiều để nai con chóng lớn, cách nuôi như thế này thì nai con 3 – 4 tháng tuổi đã có thể ăn cỏ hoàn thiện và chúng ta có thể cai sữa được.
Khẩu phần của nai sau cai sữa cho đến khi chuyển nuôi hậu bị.
- Thức ăn xanh: 8 -10kg.
- Thức ăn tinh: 0.2- 0.3 kg.
- Thức ăn giàu đạm: 0.2 –0.3kg
- Thức ăn củ quả: 0.5kg.
- Thức ăn bổ sung( Premix khoáng, Premix Vitamin, muối ăn) 10 – 13g.
- Nước uống: 2-5 lít nước.

Giai đoạn này nai con phát triển nhanh nhất, cần cho nai con ăn đúng khẩu phần và cho ăn nhiều lần trong ngày và cho ăn tăng dần cho đến tuổi hậu bị.
Nai đực, cái hậu bị và nai kiểm định được nuôi theo khẩu phần là.
- Thức ăn xanh: 12-15kg.
- Thức ăn tinh: 0.4- 0.5kg.
- Thức ăn củ quả: 1.5 –2kg.
- Thức ăn bổ sung( Premix khoáng, Premix Vitamin, muối ăn) 25-30g.
- Nước uống: 7-10 lít nước.

Như vậy việc nuôi nai giong thời kỳ sinh sản cũng không quá khó mà cũng không thể chủ quan. Trại hươu Xứ Nghệ chúc bạn ngày càng phát triển tốt nghề nuôi nai.

Thịt hươu tái chanh

Khi nói đến hươu, người ta thường chỉ nghĩ hươu được nuôi để lấy nhung hươu. Người trong nghề cho biết, thịt hươu không có mùi tanh nên khi chế biến, không tẩm ướp gia vị nhiều để giữ lại vị ngọt nguyên của thịt. Những gia vị đơn giản như sả, ớt, hành, rau thơm… sẽ thêm đậm đà cho mỗi món ăn. Hôm nay trại hươu Xứ Nghệ chia sẻ bạn cách làm món thịt hươu tái chanh.

Để làm món thịt hươu tái chanh các bạn thực hiện như sau:

Thực hiện:
- Thịt hươu ( nên chọn thịt bắp) đã lọc hết xương. ướp cùng với đường, muối, mì chính.
- Để 1 lớp cọng xả ở dưới nồi hấp. sau đó cho thịt hươu vào hấp lên
- Thịt hươu sau khi hấp, để nguội, thái mỏng, ướp cùng các gia vị như riềng, sả, vừng lạc
Sả thái nhỏ, nước chanh, bột ngọt, lá chanh, gừng, ớt tươi thái nhỏ, vừng rang giã dập rồi trộn đều tất cả với thịt đã thái thành dê tái chanh. Ăn kèm với tái dê thường có chuối xanh thái lát, khế chua, lá mơ, rau thơm. Và một thứ không thể thiếu đó là nước tương để chấm, muốn nước tương ngon thì cho thêm gừng và ít đường vào. Thông thường tái dê được gói trong lá sung để tạo vị bùi, vì vậy, món ăn này vừa có vị bùi, vị chát, vừa thơm ngọt.

Cách chế biến nhung hươu tươi và nhung hươu khô

Cách chế biến nhung hươu tươi và nhung hươu khô

Trại hươu Xứ Nghệ cách chế biến nhung hươu hiệu quả và phổ biến nhất hiện nay.

A. Đối với nhung hươu tươi:

 
1. Nhung hươu tươi nấu cháo: Đây là cách hay dùng nhất hiện nay

 
Nhung hươu tươi thái lát mỏng, chia ra từng phần nhỏ (vừa đủ cho một lần sử dụng), mỗi phần bỏ trong 1 bịch nhỏ rồi bỏ vào ngăn đá tủ lạnh dùng để nấu cháo ăn hàng ngày. Mỗi ngày dùng 10g. Mấu cháo chín nhừ rồi cho nhung hươu vào để cho nhung hươu chín mềm là có thể sử dụng được. Ngày dùng 1 đến 2 lần (10g ngày), nên dùng khi cháo còn nóng.

Nhung hươu thái nát

2. Nhung hươu tươi nấu canh:

 
Nhunh hươu tươi thái lát mỏng bỏ vào tủ lạnh để dùng hàng ngày. Xay nhỏ, bỏ vào tô canh và dùng ngay. Ngày dùng 10g (chia ra dùng 1 đến 2 lần trong ngày).

3. Nhung hươu tươi hấp cơm:

 
Nhung hươu tươi thái lát mỏng cho vào hấp với cơm dùng hàng ngày. Ngày dùng 10g.

4. Nhung hươu tươi ngâm mật ong:

Nhung hươu tươi thái lát mỏng xay nhỏ cùng với mật ong. Dùng ăn trước mỗi bữa cơm. Mỗi lần dùng 1 thìa caffe.

 
5. Nhung hươu tươi ngâm rượu:

Nhung hươu tươi để nguyên cái đem ngâm với rượu gạo loại tốt. Cứ 100g ngâm với khoảng 3 lít rượu. Ngâm khoảng 6 tháng thì dùng được. Nếu nhung hươu tươi thái lát mỏng ngâm rượu thì sau 7 ngày là có thể dùng được. Mỗi lần uống chừng 30mml, ngày uống 2-3 lần.

B. Đối với nhung hươu khô (nhung hươu sấy khô):

 
Nhung hươu khô tán thành bột để nơi khô ráo và dùng hàng ngày theo các cách sau:

 
1. Nhunghươu khô nấu cháo: 

 
Cho 1 thìa caffe bột nhung hươu vào bát cháo nóng, khuấy đều và ăn ngay. Ngày dùng 2 lần ăn sáng và trước khi đi ngủ.

 
2. Nhung hươu khô dùng như trà:

 
Cho nửa muỗng caffe bột nhung hươu vào một ly nước sôi nóng và khuấy đều, chờ khoảng 3 phút là có thể dùng được. Có thể cho thêm mật ong vào để cho thơm ngon hơn. Chú ý: uông cả bã nhung hươu.

 
3. Nhung hươu khô ngâm mật ong:

 
Cứ 10g bột nhung hươu khô cho vào 1 lít mật ong rừng, khuấy đều. Ngâm khoảng 10 ngày là dùng được. Mỗi ngày dùng 2 lần: Sáng và trước khi đi ngủ.

4. Nhung hươu khô cho vào canh:

 
Cho1/2 thìa caffe bột nhung hươu khô vào chén canh nhỏ, đun sôi khoảng 3 phút và dùng ngay.

 
Ngoài ra, còn có nhiềi cách chế biến nhung hươu nữa khi ta kết hợp với các dược liệu khác.

Mọi thông tin chi tiết vui lòng liên hệ theo địa chỉ
 TRẠI HƯƠU NAI XỨ NGHỆ
Thôn 13, Quỳnh Tân, Quỳnh Lưu, Nghệ An.
Hotline: 0978 080 284
ĐT: 0386 669 701
Website: http://huounaixunghe.com/
Luôn cam kết hàng đúng chất lượng, giá rẻ nhất!
**************************************

Cháo thuốc từ các bộ phận của hươu

Khi nói đến hươu, người ta thường chỉ nghĩ hươu được nuôi để lấy nhung. Nhưng thực ra, nhiều bộ phận của hươu như thịt hươu, cao sừng hươu, thận hươu... có thể chế biến thành những món ăn ngon lại có tác dụng nâng cao thể lực, giảm hiện tượng mệt mỏi, hạn chế bệnh tật đặc biệt là vị thuốc bổ cho cả nam và nữ trong điều trị liệt dương, xuất tinh sớm và tử cung lạnh, bạch đới... Xin giới thiệu để bạn đọc tham khảo.

Cháo thịt hươu: thịt hươu 50g, gạo lức 100g. Thịt hươu rửa sạch thái miếng cho cùng gạo đã vo sạch vào nồi cùng nước 1 lít, đun to lửa cho sôi, sau đun nhỏ lửa nấu thành cháo loãng. Ngày 1 bát chia ăn 2 lần. Tác dụng: bổ thận, điều tinh, mạnh gân cốt, trị thận hư, đau lưng, di tinh, liệt dương.

Cháo cao sừng hươu: cao sừng hươu 20g, gừng tươi 3 lát, gạo lức 100g. Gạo vo sạch cho vào nồi cùng 1 lít nước, đun to lửa cho sôi, cho cao sừng hươu vào rồi đun nhỏ lửa nấu thanh cháo loãng. Ngày ăn 1 bát, ăn liên tục 4 - 5 ngày. Tác dụng: bổ thận dương, ích tinh huyết, trị liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm, đau lưng, phụ nữ tử cung hư lạnh, khí hư, vô sinh, băng lậu.

Nhiều bộ phận của hươu được chế biến thành những món ăn ngon và bổ dưỡng.

Cháo thận hươu:

thận hươu 1 đôi, nhục thung dung 30g, hành củ 50g, muối tinh 5g, tiêu bột 2g, gạo lức 100g. Thận hươu bỏ màng mỡ, cắt nhỏ. Nhục thung dung ngâm rượu cắt nhỏ, cho vào nồi nước, nấu đặc; sau bỏ bã cho gạo lức đã đãi sạch và thận hươu vào, nước vừa đủ, nấu thành cháo, cháo sắp chín thì cho hành, muối, tiêu bột vào. Ngày 1 bát ăn lúc bụng đói. Tác dụng: ôn dương, bổ hư, trị người khí huyết suy nhược, đau lưng, mỏi gối, gân cốt yếu, cử động khó khăn, sợ lạnh, liệt dương, xuất tinh sớm.

Canh nhung hươu, bong bóng lợn: nhung hươu 6g, nhân bạch quả 30g, hoài sơn 30g, bong bóng lợn 1 cái, ý dĩ 30g, muối một ít. Rửa sạch các thứ, giã nhỏ ý dĩ, nhồi vào bong bóng lợn, khâu lại, cho vào nồi; nước vừa đủ, đun nhỏ lửa tới chín nhừ, cho gia vị là được. Ăn kèm trong bữa cơm. Tác dụng: ôn thận, kiện tỳ, trị bạch đới, tiểu tiện trong dài, bụng đau, bụng dưới cảm thấy lạnh.

Canh thận hươu: thận hươu 1 đôi, thịt lợn nạc 250g, nước luộc thịt, hành băm, muối, bột ngọt, tiêu bột vừa đủ. Thận hươu ngâm nước nóng 10 -12 giờ, nước nguội thì thay vài lần, bóc màng bọc trong, ngoài, gân, rửa sạch, thái mỏng. Thịt lợn rửa sạch chần qua nước sôi, vớt ra thái mỏng. Cho thịt và cật vào nồi, cho nước luộc thịt, đun tới chín nhừ, cho gia vị, tiêu bột, hành, đun sôi lại là được. Chia ăn 2 bữa sáng và tối. Tác dụng: bổ thận tráng dương, cường tráng cơ thể, thông nhĩ, chữa thận hư, tai điếc, cơ thể gầy yếu.

Cao hươu nấu nhân sâm: cao gạc hươu 2g, nhân sâm 2g, đậu xị, bạc hà, hành vừa đủ. Nhân sâm tán bột, cao gạc hươu nướng nghiền nhỏ, cho tất cả vào nồi, nước vừa đủ, nấu thành canh. Khi ho, uống nóng. Tác dụng: bổ khí, nhuận phế, trừ ho, trị ho lâu không khỏi, ung thư phổi.

 Lương y Minh Chánh

Rượu nhung hươu bổ thận tráng dương

Các loại nhung hươu

Nhung hươu Cornu Cervi parvum được y học cổ truyền xếp vào danh sách của 4 thứ "thượng dược", 4 thứ thuốc bổ, đầu vị quý báu đó là sâm, nhung, quế, phụ. Nhung là sản phẩm có được từ sừng non (lộc) của những con hươu đực Cervus nippon Temminck, hoặc con nai đực Cervus unicolor Cuv.,  họ hươu Cerviadae.

Nuôi hươu lấy lộc.

Hàng năm vào đầu mùa xuân, khi sừng của những con hươu đực  nhú lên và bắt đầu mọc dài ra, người ta sẽ thu hoạch và chế biến để lấy các loại nhung khác nhau. Trên thực tế người ta phân nhung ra làm nhiều loại, theo hình dáng, độ sinh trưởng, đương nhiên là theo chất lượng của chúng. Loại nhung yên ngựa, là loại nhung non, mới nhú, có hình dạng như cái yên ngựa, hơi lõm ở giữa, hai nhánh hơi nhú, có độ dài khoảng 5 - 15 cm, một cặp nhung này chỉ đạt khoảng 200-350g. Loại thứ hai là nhung gác sào I, nhánh dài đã bắt đầu mọc nhánh phụ thứ nhất, một cặp thường đạt trọng lượng 600g. Nhung gác sào II, khi nhánh dài, đã  mọc thêm nhánh phụ thứ hai, thường đạt trọng lượng khoảng 700 - 800g. 

Ngâm rượu nhung tươi

Để có nhung tươi, người ta cưa nhung thật nhanh và nhẹ nhàng, tránh làm con hượu sợ hãi,  sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của nhung. Sau đó nhanh chóng băng vết cắt trên đầu con hươu lại với các thuốc cầm máu quen thuộc, như dùng mực tàu trộn với than gỗ, đồng thời dựng ngược những chiếc nhung mới cắt để các chất trong nhung khỏi bị mất đi, sau đó cần chế biến ngay để nhung có chất lượng tốt nhất và tránh bị ôi thiu. Sau khi có nhung tươi, lau sạch toàn bộ nhung (trừ chỗ cắt) bằng rượu gừng (một phần gừng tươi, giã nát ngâm với 5 phần rượu 35 - 40o). Để khô, thái nhung và cho vào bình thủy tinh, có dung tích nhất định. Đổ ngập rượu nồng độ 35 - 40o, ngâm lần 1 khoảng 3 tháng, những lần 2-3, có thể 1 tháng, 3 tuần. Gộp dịch của 3 lần ngâm lại, thêm rượu có nồng độ như trên, với thể tích rượu thành phẩm đạt gấp 8-10 lần nhung (trọng lượng/thể tích). Nếu ngâm ít, có thể sử dụng rượu nhung ngay sau lần ngâm thứ nhất. Còn hai lần sau gộp lại, dùng tiếp. Có thể thay rượu bằng mật ong, ta có thành phẩm nhung mật ong.

Ngâm rượu nhung khô

Đại bộ phận làm theo cách này. Để có nhung khô chủ động cho việc chế rượu, sau khi có nhung tươi cần phải tiến hành chế biến ngay. Có nhiều cách chế, như sau:

Sấy cát

Đem nhung mới cắt, lau bằng rượu gừng, để khô, rồi đặt vào thùng sắt, có đáy dễ mở để lấy cát ra khi nguội (để ngược các vết cắt lên phía trên). Cho cát nóng 30-40oC vào ngập những cặp nhung, trừ chỗ vết cắt. Khi cát nguội,  lấy ra và thay cát mới, có nhiệt độ, cao hơn 60-70o C. Làm nhiều lần đến khi nhung khô hoàn toàn. Đôi khi thay cát bằng gạo. Gạo này có thể dùng nấu cháo ăn sau khi sấy. Chú ý không nên dùng cát quá nóng, nhung sẽ nứt và bên trong cũng khó khô, do đó cần nâng nhiệt độ sấy lên từ từ. Có nơi dùng giấy bản nhúng vào rượu gừng rồi quấn vào nhung, để 2 giờ, lấy bẹ chuối tươi bó lại, đem nướng đều trên bếp khi bẹ chuối khô héo đi là được; hoặc lấy giấy bản đã tẩm rượu gừng quấn vào nhung, treo cao trên bếp nóng đến khô. Hiện nay, để chế nhiều nhung một lúc, người ta cải tiến bằng cách sấy nhung ở trong tủ sấy với nhiệt độ tăng dần, lúc đầu cần 50 - 60oC, sau nâng lên 70-80oC, tới khô hoàn toàn. Nhung sấy tốt, da không bị nứt, không bị đen, không bị hôi. Khi có nhung khô, có thể bảo quản trong các thùng chống ẩm, có lót ít bột long não, xuyên tiêu, tế tân để tránh sâu mọt phá hoại.

Tác dụng của nhung theo y học cổ truyền Theo YHCT, nhung có vị ngọt, mặn, tính ôn. Quy kinh thận, tâm,  can, tâm bào. Công năng, bổ dương, bổ thận dương, được dùng trong các trường hợp thận dương kém, sinh dục kém, yếu sinh lý, liệt dương, hoạt tinh, đau lưng, chân tay lạnh, phụ nữ kinh nguyệt không đều, băng lậu đới hạ, tử cung lạnh, tắc tia sữa. Ngoài ra, nhung còn có tác dụng sinh tinh tủy, mạnh gân xương, ích huyết, dùng trong các trường hợp thiếu máu, người gầy yếu xanh xao, trẻ em chậm liền thóp, chậm lớn, chậm mọc răng, chậm biết đi, người già gầy yếu đi lại khó khăn. Nhung quý, vì từ nhung người ta thấy có các thành phần như pantocrin, một hocmon còn gọi là nhung tinh, 52,5% protid, 2,5% lipid, các muối calci phosphat,  calci carbonat, các chất keo, các nguyên tố vi lượng, Fe, Mg... Nhung có tác dụng xúc tiến sự sinh trưởng của động vật, thúc đẩy quá trình tái sinh của tổ chức, tăng hồng cầu và tiểu cầu, tăng nhu động ruột và dạ dày, lợi tiểu. Liều lớn làm huyết áp hạ, biên độ co bóp của tim tăng, tim đập nhanh hơn.

Khi ngâm rượu, đem nhung khô làm sạch các lông tơ bên ngoài mặt nhung bằng cách nung đỏ một que sắt,  rồi lăn đi lăn lại cho cháy hết lông, hoặc lấy cồn  90o tẩm vào, đốt cho hết lông. Lau sạch bằng rượu gừng, để khô, rồi thái mỏng bằng dao cầu, mỗi phiến dày 2-3mm. Trường hợp, nhung quá cứng có thể đồ cho mềm rồi thái.

Đem các phiến nhung khô đã thái ngâm với rượu 35-40o, với tỷ lệ 100g nhung được 2,5 - 3 lít rượu thành phẩm. Tiến hành ngâm 3 lần, lần 1 ngâm 1 tháng, lần 2- 3, ngâm 3 - 2 tuần. Mỗi lần ngâm khoảng 700- 800ml rượu. Gộp dịch chiết của 3 lần lại. Bổ sung rượu có nồng độ nói trên cho đủ 2,5 hoặc 3 lít. Có thể dùng riêng rượu nhung hoặc phối hợp với rượu nhân sâm. Rượu nhân sâm ngâm riêng. Dùng nhân sâm phiến 50g, rượu có nồng độ  35-40o, ngâm 3 lần, lần 1 (600ml), ngâm 1 tháng, lần 2 (500ml), ngâm 3 tuần, lần 3 (400ml), ngâm 2 tuần. Gộp dịch rượu sâm của 3 lần lại để pha chế với rượu nhung. Đem rượu nhân sâm rót từ từ vào rượu nhung, vừa rót vừa quấy đều để được khoảng 4,5 lít rượu thành phẩm sâm nhung.

Đối với rượu nhung, hoặc rượu sâm nhung, ngày dùng 2-3 lần, mỗi lần 30-50ml trước bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ. Không dùng cho phụ nữ có thai, đang cho con bú và trẻ em. Trường hợp bụng sôi, đầy bụng, đau bụng đi ngoài không dùng được. Người âm hư hỏa vượng cũng không dùng.